Retrofitting, ReBuilding, Remanufacturing

Tezgahınız üretiminiz için yaşamsal önemdedir ve şirketiniz için bir değerdir. Bu nedenle bu üretim aracının en verimli şekilde üretimde kullanılması gerekmektedir. Pek çok firma için makina parkurları onları tanıtan, değerli kılan önemli sermaye yatırımlarıdır. Bu yüzden makinaların en son teknoloji kontrol sistemleri ile modernleştirilerek üretime ve ekonomiye olan katkılarının artırılması şarttır. 

Başlıkta yazan üç terimde anlam olarak pratikte birbirine yakın olmakla birlikte Retrofit, sistemi eski veya kullanılmaz durumdaki makinanın üzerindeki CNC, servo ve spindle sistemlerinin değiştirilmesi, makinanın elektronik kısmının ve kumanda panosunun yenilenmesidir. Rebuilding ve re-manufacturing tipik olarak retrofit için yapılan yenilemeleri de kapsar. 
Rebuilding, elektrik alt yapı ile makinanın mekanik alt yapısının elden geçirilerek makinanın kullanım süresinin uzaltılmasına yönelik yapılan yenileme işlemleridir. Her iki durumda da yapılan yenileme maliyetinin yeni tezgah maliyetinin çok altında olması gerekir ki yapılan iş karlı olabilsin. 
Remanufacturing ise mevcut eski makinanın üzerinde mekanik ve elektrik yenileme yaparken aynı zamanda makina üzerinde işlevlerini, verimini artırabilecek mekanik değişiklikler yapmaktır. Burada yenileme yanında yapılan design değişiklikleri nedeniyle bir Ar-Ge çalışması da gerekir. 

Rebuilding tipik olarak elektronik aksam yanında sistemdeki diğer yağlama ünitelerinin, yataklar ve bunlara bağlı mekanik komponentlerin değişimini de içerir. Rebuilding genellikle tezgahın mekanik imkanları olan bir atölyeye alınması ile fabrika dışında yapılır. Bu da yükleme ve taşıma maliyetleri doğurur. 

Remanufacturing’de ise elektrik sistemin yenilenmesi, arızalı mekanik ekipmanların değiştirilmesi ile başlar. Makina gövdesi tamamen elden geçirilerek temizlenir ve boyanır. Bütün bunlara ilave olarakta yeni uygulamalar ya üretim için ilave mekanik aksesuarlar ilave edilir. Yani makina var olan özellikleri üzerine yeni mekanik özellikler katılarak yeniden yapılandırılır. Tabi ki burada maliyet retrofit ve rebuilding’e göre daha fazladır. 

Retrofit tanımından anlaşıldığı üzere mekanik veya elektrik temelli olabilir. CNC sistemi değiştirilirken bununla ilgili olan elektrik güç ve kumanda panosu da yenilenmektedir. Bu yapılırken bütün kumanda ve güç bağlantıları elden geçirilmekte ve yenilenmektedir. CNC retrofit işi çok büyük modifikasyonları gerektirmez. Manual olan makinaların CNC’ye çevrilmesi işiyle karıştırılmaması gerekir. 
İyi bir retrofit işinde mümkün olduğunca mevcut mekanik ve elektrik komponentlerin kullanılması yenilemeyi maliyet olarak daha uygun hale getirir. Şunu unutmamak gerekir ki; CNC retrofit işi düşük maliyetli bir çözüm olmak zorundadır. Ağırlıklı iş makinanın bulunduğu sahada yapılarak nakliye ve nakliyeden doğacak diğer maliyetler yoktur. Retrofitin sahada yapılması zaman olarak da işi kısaltacaktır. 

İyi bir yenilemeden beklentimiz ne olmalıdır? 

Maliyet: 

Yenileme için yapılacak yatırım yeni bir makinanın maliyetinden çok daha düşük olmalıdır. Bu maliyet aslında uzun süreli düşünüldüğünde yenilenen makinada düşen arıza ve bakım maliyetleri ile zamanla kendini amorti edecektir. Böyle bir maliyet yapılırken mevcut eski makinanın minimum 3~5 sene o işletme tarafından kullanılabilecek olması gerekmektedir. Böyle bir yatırım yapılması; eski makinanın yenilenmiş sistem ile satışını kolaylaştıracağı gibi piyasadaki satış değerinide arttıracaktır. 

Performans: 

Yenileme sonucunda tezgahınız en modern CNC, servo ve spindle motor sistemine sahip olacaktır. Mekanik olarak da gerekli ve doğru iyileştirme yapılırsa makinanin performansı eski performasının çok daha üzerinde olacaktır. Parça işleme hızlarınız artacak gereksiz duruşlar ortadan kalkacaktır. Yeni teknoloji ile birlikte eksen hızları eskisine oranla artacaktır. Kullanılan sistem ve motorlar en son ve hassas teknoloji olduğu için bu, işleme sırasında yüzey kalitesine yansıyacaktır. Ayrıca yenileme sonrasında tezgahın enerji sarfiyatı azalacaktır. 

Kullanım: 

Yeni sistem eskisine gore çok daha fazla yenilik ve kolaylıklar sunacak, kullanıcı dostu olan arayüz ve simulasyon çözümleriyle operatörünüzün verimliliğini de artıracaktır. Daha hızlı menulere ulaşılabilecek ve CAD/ CAM çıktıları direkt bir network bağlantısı üzerinden CNC’ye gönderilebilecektir. Kullanılacak olan yeni generasyon simülasyon programları nedeniyle hata yapma olasılığı sıfırlanacaktır. 

Arıza ve Bakım: 

Yenileme sonrasında makinanın enerji sarfiyatı eskisine göre farkedilir derecede daha az olacaktır. Bununla birlikte arıza ve bakımdan doğacak olan maliyetler eski sisteme göre çok azalacaktır. Yedek parça bulunabilirliği ve maliyetleri düşecektir. Ayrıca, arıza durumlarında müdahale diagnostic yazılımları ile daha da hızlanacaktır. 

Yenileme Yaptırırken Dikkat Edilesi Gerekenler 

Retrofit yapılmadan önce doğru sistem partner ile çalışmak ve doğru ürünü kullanmak önemlidir. Retrofiti yapacak olan partner elektronik sistemi bildiği kadar mekanik, hidrolik ve pnömatikte bilmesi gerekir. Revizyon öncesi tekliflendirme aşamasında tezgah sistem entegratörü tarafından görülerek hem mekanik hem elektronik olarak makina iyi incelenmeli ve teklif aşamasında uygulamada çıkabilecek ilave masraflar göz önünde bulundurulmalıdır. 

Doğru ürün: Kendini pazarda hassasiyet, tekrarlanabilir doğruluk, kalite ve kullanımı ile kanıtlamış CNC sistemleri kullanılmalıdır. Arıza oranı düşük olmalıdır. Bakımı kolay yedek parça ve servis desteği olmalıdır. 

Fanuc CNC üniteleri pazar lideridir. Çünkü dünyadaki bugüne kadar satılmış ve çalışan 2 milyondan fazla CNC Fanuc’dur. Bunun nedenlerinden bazıları aşağıdaki gibi özetlenebilir: 

• Dünyanın en hassas, güvenilir ve kalite CNC ünitesi olması 

• MTBF (Mean time between failure)-2 arıza arası ortalama zaman oldukça yüksektir. Örneğin 0i serisi için bu ortalama 12 yıldır. 

• Operatör arayüzü oldukça kolaydır ve çok az bir eğitim gerektirir. 

• Hızlı program yazma 

• High Speed Machining fonksiyonları 

• Ethernet ile hızlı data transferi 

• 25 yıl yedek parça sağlama garantisi 

ST. Makina Dergisi / Ağustos 2009 

Ertuğrul Yılmaz - Genel Müdür - Fanuc GE CNC